توسط : کارگاه آموزشی «دراماتراپی، رمزگشایی از میراث ماندگار آیین‌های سوگ و سور» صبح جمعه ۱۰ آذر ۱۴۰۲ با میزبانی مریم یاسین‌زاده در سالن آمفی تئاتر مجابی برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری دومین جشنواره ملی چند رسانه‌ای میراث فرهنگی، در ابتدای این پنل آموزشی مریم یاسین‌زاده مدرس تئاتر، کارگردان و نویسنده گفت: دراما تراپی، یک زمینه بینارشته‌ای بین هنرهای نمایشی و علم روانشناسی است. در کارگاه‌ها توسط دراماتراپیست انجام می‌شود و هر قشری از انسان‌ها که دچار اختلال و چالش هستند، درمانگران این علم هستند. یکی از پر بازده‌ترین کارگاه‌هایی است که برون‌ریزی‌های خوب و درست انجام می‌دهد، به پیشرفت نکردن بیماری کمک می‌شود.
این دراماتراپیست ضمن بیان اینکه پیشینه تاریخ درمان در ایران به دلیل تقسیم‌های دوگانه در ۹۹ هزار و ۹۹۰ بیماری وجود دارد و روح و روان انسان کارزار مبارزه با خوبی و بدی است، عنوان کرد: انسان‌ها هستند که در وجود خودشان این مبارزه را دارند و برای بهتر شدن خودشان تلاش کردند. ما افسانه‌های زیادی برای مبارزه با نیروهای اهریمنی داریم.
یاسین‌زاده گفت: در ایران دین و مذهب پایه و اساس درمان بوده است و عموما به این سمت می‌رفتند که موبدان و افراد مذهبی شروع به درمان می‌کردند و قدیمی‌ترین درمانگران جادوگران بودند و با طلسم و جادو به درمان روح انسان می‌پرداختند. قصه‌های مختلفی دیگری هم وجود دارد که برایتان در ادامه تعریف می‌کنم و بیشتر از همه به آیین زار بپردازم. دراماتراپی کامل قبل از زار اتفاق بیوفتد تا بعد از درمان ادامه دارد.
او بیان کرد: ما در تبدیل سوگ به سور، آیینی به اسم زار داریم که یکی از قدیمی‌ترین آیین‌هایی است که در جنوب ایران انجام می‌شود. در آیین زار انسانی که باد به معنی اجنه مبتلا است، به پاک‌سازی می‌رسد. ما ۷۳ نوع باد داریم و هر باد عارضه مخصوص به خود را دارد و هرکدام درمانگری متفاوتی را دارد، حتی سازهای مخصوص خودش را دارد.
یاسین‌زاده ادامه داد: فرد دچار اختلالات در دراماتراپی هم به صورتی است که گویی فرد زارگرفته است. چرا که فرد زارگرفته باید چند اذعان قبل درمانش انجام شده باشد؛ یک اینکه بیماری را بپذیرند و دکتر رفته باشد و اتفاقی همچون بهبودی برای آن آدم نیفتاده باشد. دو اینکه پیش دعانویس رفته باشد و باز هم اتفاقی‌برای آن نیفتاده باشد.
او خاطرنشان کرد: سه نیز این است فقیرتر هستند و افسرده‌ترند، زار به راحتی آن‌ها را می‌گیرد و این یک نشانه است و همه این‌ها موردهایی است تا بفهمیم فرد دچار زار شده است. فردی نیز که به دراماتراپی راه پیدا می‌کند همین گونه است.
یاسین‌زاده گفت: در آیین زار، حجاب گرفتن فرد اهمیت دارد. فرد زار گرفته با گل‌ها و شیر شست‌وشو داده می‌شوند و دور از چشم همه می‌ماند. بادها کافر و مسلمان هستند و نمی‌توان در مقابل آن‌ها از آیه‌‌های قرآنی استفاده کرد چون باد بیشتر لج می‌کند. به همین خاطر هرکدام مختص به خودشان کلام خاصی دارند و با چوب خیزران فرد را می‌زنند تا آن باد این مرکب را ترک کند و همچنین ساز خاصی را می‌نوازند.
او ضمن بیان اینکه زار خواسته‌های متفاوتی دارد تا مرکب را ترک کند، عنوان کرد: مراسم زار در یک شب تمام نمی‌شود و از یک تا ۱۴ روز ممکن است به طول انجامد و حتی ممکن است زار هیچ‌گاه مرکب را ترک نکند. کلام، آوا، آواز و حرکت و استمرار آن‌ها موجب فرار زار می‌شود.
یاسین‌زاده اظهار کرد: در کارگاه‌های دراماتراپی افرادی هستند که خودشان دچار چالش هستند به این صورت که با برون‌ریزی شروع به صحبت‌کردن راحع به اتفاقات درونی خودشان می‌کنند؛ به همین خاطر یک چراغی در ذهن بقیه مراجعان روشن می‌شود که در شرایط مشترک راهکارهایی را برای درمان یا ماندن در همان مرحله می‌گیرند. نقش‌گذاری یکی از رکن‌های اولیه درمان روانی است.
او گفت: ساز زدن و رقصیدن و آواز خواندن و خندیدن جداناپذیر از ذات جنوبی‌های ماست تا دچار زار نشوند. این آیین سوگی است که منجر به سور می‌شود با حرکاتی که انجام می‌شود و در نهایت منجربه شادی می‌شود.
یاسین‌زاده در پایان خاطرنشان کرد: در ایران باستان معبدان و افراد دینی با تکرار بوده که به‌واسطه آن‌ها افراد به شفا دست پیدا می‌کردند. ما درمان‌های‌بومی‌زیادی داریم و درمانگران در روستاهای قدیمی با دست گذاشتن روی نقطه درد گرفته تلاش می‌کردند درد را از بدن فرد بیرون بکشند. همچنین داروها و درمان‌های سنتی دیگر نیز درمان‌های بومی هستند. دراما تراپی جمع محور است و براساس گفتمان در گروه درمان صورت می‌گیرد.
