کارگاه و پنل آموزشی فیلم و باستانشناسی با سخنرانی مصطفی ده پهلوان و مهدی صفائینژاد از ساعت ۱۵ تا ۱۶:۳۰ در خانه خلاق سعدالسلطنه از سوی جشنواره ملی چند رسانهای میراث فرهنگی برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری دومین جشنواره ملی چندرسانهای میراث فرهنگی، در ابتدای این کارگاه آموزشی مهدی صفائینژاد گفت: من پایان نامهای دارم که در این پایاننامه روی ۱۷۲ عنوان فیلم کار کردم. در این فیلمها یا از باستانشناسی صحبت میشود یا هویت باستانشناسانه دارند. در این پایاننامه به رویکرد فیلم و باستان شناسی نیز توجه شده است و بهتر است در فیلمها هر آنچه که هویتی از رویکرد باستان شناسی دارد، بیشتر استفاده شود. من فرآیندی را در این مسیر دیدم که با توجه به زمان کم و فشار آکادمیک فقط توانستم به توصیف فیلمها بپردازم.
وی در ادامه بیان کرد: به نظر من به جای اینکه نیاز به اشخاص و آثار داشته باشیم بیشتر در این حوزه به جریان نیاز داریم زیرا زمانیکه جریان راه بیفتد، مسیر مشخص میشود. به عنوان مثال در زندگی صنعتی و دیجیتالی امروز بازار حتی از کنترل سران و مردم خارج شده است پس در حوزه فیلم و باستان شناسی ما به این جریان مثبت نیاز داریم یعنی نباید فقط به باستان شناسان وابسته باشیم بلکه باید یک جریان رقم بخورد.
صفائینژاد خاطرنشان کرد: در پایان نامه من اطلاعات آماری وجود ندارد و سعی کردم از هر گونه داوری و تحلیل دوری کنم و بیشتر مد نظر من توصیف قابل قبول بود و در نظر داشتم این ۱۷۲ فیلم را مورد بررسی قرار دهم.
در ادامه مصطفی ده پهلوان گفت: به طور کلی کار یک فیلمساز در کشور ما نسبت به کشورهای دیگر سختتر است. در کشورهای دیگر باستانشناسی موضوعی حل شده است ولی در کشور ما اینطور نیست. به عنوان مثال در برنامه خندوانه، رامبد جوان یک باستان شناس را آورده بود که یک قابلمه قدیمی را به عنوان یک زیر خاکی آورده بود که من همان موقع هم انتقاد کردم زیرا این کارها بیشتر ذهن مردم را نسبت به باستانشناسی بهم میریزد. جامعه ما در حوزه میراث خام است و ما نتوانستیم در این حوزه آگاهی مردم را بالا ببریم.
وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه خیلی از اتفاقها بیشتر منجر به تخریب میراث فرهنگی میشود یعنی زشتیها را تبدیل به اتفاق معمول میکند. به عنوان مثال در فضای مجازی لایو گنج و دفینه شش هزار نفر بازدید دارد. چند درصد از باستان شناسان ما با فضای مجازی و رسانه آشنایی دارند؟ متاسفانه باستان شناسان ما فیلمی از کاوشهای خود ارائه نمیدهند. من مجبور شدم که برای این فرهنگسازی تولید فیلم کوتاه کاوش را آغاز کنم.
رییس پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری تاکید کرد: ما در حوزه فیلم و عکاسی در زمینه کاوش ضعیف هستیم. من خودم حین کاوش عکسهای حرفهای میگیرم ولی خیلیها این کار را انجام نمیدهند. به طورکلی ما در حوزه فیلم و باستان شناسی خیلی ضعیف هستیم.
سپس پژمان مظاهری پور مستندساز گفت: باستان شناسی یک علم میان رشتهای است و ارتباط کمی میان مردم و باستان شناسی وجود دارد البته الان نسبت به قبل خیلی بهتر شده است زیرا بیشتر برای مخاطب توضیح میدهند. فیلم مستند باستان شناسی پل ارتباطی بین مردم و باستان شناسی ایجاد میکند.
منوچهر شاهسواری تهیهکننده سینما هم در بخشی از این کارگاه ضمن تشریح نظرات خود، خاطرنشان کرد: یک واقعیت وجود دارد در جهان امروز اگر کار خود را مستند نکنیم انگار کاری انجام ندادهایم. متاسفانه امکان اینکه سینما به باستان شناسی بپردازد وجود ندارد. کاربرد تصویر در باستان شناسی بسیار مهم است و با کاغذ، قلم و عکس مشکل حل نمیشود. به طور کلی فقط فرهنگیها به میراث فرهنگی میپردازند و بقیه به آن توجهی نمیکنند.