آیین افتتاحیه دومین جشنواره ملی چندرسانهای میراثفرهنگی عصر امروز هشتم آذر با حضور جمعی از مسئولان و مردم هنردوست استان قزوین در سالن اجتماعات دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری دومین جشنواره چندرسانهای میراث فرهنگی، مراسم افتتاحیه این جشنواره با سرود ملی آغاز و در ادامه آیاتی از قرآن کریم تلاوت شد. سپس حسین ساری مدیرکل حوزه وزارتی و امور بینالملل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ضمن خیرمقدم به مهمانان، سلام عزتالله ضرغامی را به دست اندرکاران جشنواره رساند و پیام ایشان را برای حاضرین قرائت کرد. در این پیام عنوان شد: «معرفی و آموزش در کنار بررسی و شناسایی، مطالعه و پژوهش، مرمت و حفاظت و احیاء و بهرهبرداری به عنوان رکن رکین مأموریت معاونت میراث فرهنگی به شمار میرود. انتقال ارزشهای فرهنگی مستور در آثار ملموس و عناصر ناملموس، اصلیترین ثمره حفاظت از آثار فرهنگی تاریخی خواهد بود زیرا مادامی که این معانی به بطن جامعه منتقل نگردد، میراث فرهنگی به ایفای نقش مطلوب نپرداخته است».
در ادامه این پیام چنین آمده است: «شناخت میراث فرهنگی نیز خود بهترین راهحل برای محافظت از آن خواهد بود چرا که در صورت معرفی و آموزش صحیح، آحاد جامعه خود را دغدغهمند حفاظت و صیانت از آن میبینند و در ضمن اتصال و وابستگی به ریشههای هویتی خود، با تربیت متمتع از فرهنگ، مسیر صحیح ساخت فرهنگی جامعه طی خواهد شد؛ لذا میراث فرهنگی به عنوان مهمترین عامل وفاق ملی میبایست در تمامی وجوه تصمیمگیری لحاظ شود. البته در دوره معاصر نسیان فرهنگی گریبانگیر جامعه شده و چارهی این استیصال به یادآوردن و در پیشرو قرار دادن چهرهی پنهانمانده این سرزمین جهت خودآگاهی ملی است.همچنین اگر به دنبال معرفی صحیح و واقعی ایران در جامعه جهانی باشیم، هیچ چیز به اندازه آثار تاریخی و فرهنگی که دلالت بر فرهنگ و تمدن ایران میکند، نمیتواند معرف خوبی برای این سرزمین باشد و میبایست ایران را با فرهنگ غنی و اسلامیاش، آن چنان که هست شناخته و شأن ایران به جا آورده شود که این مهم با ارائه پژوهشهای حاصل از این تداوم تمدنی و موضوع میراث فرهنگی حاصل خواهد شد.»
وزیر میراث فرهنگی در ادامه پیام چنین تصریح کرد: «جشنواره ملی تولیدات چند رسانهای میراث فرهنگی که دومین دورهی آن به میزبانی شهر تاریخی قزوین برگزار میگردد، بستر مناسبی برای ارتقای گفتمان میراث فرهنگی و افزایش سواد میراثی جامعه خواهد بود تا علاوه بر بعد سختافزاری حفاظت، به بعد نرمافزاری آن پرداخته شود و در راستای همگانیسازی حفاظت از میراث فرهنگی، مردم بیش از پیش در امر حکمرانی دیده شوند. لذا با تقدیر و تشکر از همکاران معاونت میراث فرهنگی و همچنین استانداری قزوین جهت برگزاری این جشنواره وزین، امید که شاهد نتایج مطلوب آن در حفاظت و صیانت از مواریث فرهنگی ایران اسلامی باشیم».
فلسفهی وجودی جشنواره یادآوری ضرورت و ظرفیت به عموم فعالان حوزهی تولید محتوا است
پس از خواندن پیام وزیر، علیرضا تابش، دبیر جشنواره ضمن خوشامدگویی به مهمانان جشنواره؛ بیان کرد: «گشایش و افتتاح، در آداب و رسوم مناطق مختلف، فرهنگهای متنوع و حتی تمدنهای گوناگون، معانی مختص به خود را دارد، در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی، هر افتتاح و آغازی، با تکیه بر الطاف الهی و امید به همراهی و مرافقت او، انجام میشود. امروز نیز که در کنار هم جمع شدهایم تا به شکلی آیین دومین دوره از جشنواره ملی چندرسانهای میراث فرهنگی را آغاز کنیم، نخستین سخن بدون تردید، شکرگذاری از فراهم آمدن این توفیق، و نیز استمداد از الطاف و فیض الهی برای انجام موفقیتآمیز و بیکم و کاست این دوره از جشنواره است. به عنوان دبیر این دوره جشنواره، که وظیفهی ساماندهی و هدایت فرآیندهای این جشنواره را بر عهده داشتهام، لازم میدانم باز با تکیه بر آداب و سنتهای فرهنگی کشورمان، ضمن تشکر از همراهی و همفکری اعضای محترم شورای سیاستگذاری جشنواره، چند کلمهای در باب جشنوارهای که آن را آغاز میکنیم و ابعاد و مختصات این چند روز را که میهمان این جشنواره هستیم ارائه دهم».
تابش با اشاره به انتخاب شعار این دوره جشنواره بیان کرد: «این دوره از جشنواره، با شعار «میراث در آینه»، بر آن بوده است تا فراتر از دغدغههای روزانه، بتواند تصویری از ظرفیتهای بیکران آنچه در پی سالها زیست فرهنگی یک تمدن شکل گرفته و به دست ما رسیده را پیش روی فرهیختگان، نخبگان و عموم جامعه قرار دهد. فلسفهی وجودی جشنوارهی ما، یادآوری این ضرورت و ظرفیت به عموم فعالان حوزهی تولید محتوا، در رشتههای گوناگون هنری و رسانهای است. این واقعیت که ما در مجاورت اقیانوسی از ظرفیتهای بارور نشدهی میراث فرهنگی کشورمان زیست میکنیم که الهام گرفتن از آنها، میتواند برگ برندهای برای رقابت با بزرگان دنیای رسانه، و نیز گام مثبتی برای تبیین وجوه کمتر شناخته شدهی تمدن ایرانی اسلامی در فضای افکار عمومی باشد».
دبیر جشنواره تصریح کرد: «برای تحقق این امر، راه چاره، فراخوان عمومی برای دریافت بهترین آثار از هنرمندان، تولیدکنندگان محتوا و کارآفرینان و فناوران بود، که نتیجهاش، ثبت بیش از 2000 اثر در دبیرخانهی جشنواره شد. حجم و عددی که نشانگر زندگی و پویایی قابل توجهی در بطن جامعه، علیرغم تمامی دغدغهها است. در قدم بعدی، با تقسیم آثار به رشتههای هشت گانه، از گروههای داوری کمک گرفتیم، تا بتوانیم بهترینها را در میان آثار رسیده انتخاب کرده و با قدردانی از آنها راه و رسم زنده نگاه داشتن میراث فرهنگی را تقویت کنیم. استاد شناختهشدهی هنر ایران، جناب آقای ابراهیم حقیقی نیز با طراحی تندیس یادبودی که خود اثری هنری، و شایسته تقدیر است به کمک ما آمدند تا برترین نشان تقدیر از آثار در این دوره از جشنواره، نشانی به یادماندنی و کمنظیر، به همراه جوایز نقدی و غیرنقدی دیگر باشد که در مجموع به بیش از 80 اثر برگزیده اهدا خواهد شد».
تابش افزود: «در کنار این فرآیند، به طراحی کارگاههای فکر و اندیشه پرداختیم که از صبح امروز، با حضور اساتید و بزرگان حوزههای مختلف دخیل در بحث میراث فرهنگی آغاز شد. همچنین پلتفرمها و سامانههای ویدیویی را به همکاری دعوت کردیم تا بیش از 140 اثر را با اجازه صاحبان اثر، به صورت زنده در سراسر جهان نمایش دهند. پویشی اختصاصی برای نسل نوپای کودک و نوجوان را با عنوان «میراثبانان کوچک» آغاز کردیم تا زمینه کنشگری و حساسیت در قبال حفظ و حراست از میراثفرهنگی از سالهای ابتدایی زندگی در نسل نو نهادینه شود».
او با بیان اینکه در سه روز برگزاری جشنواره امیدواریم در شهر کهن و ریشهدار قزوین، میزبان خوبی برای میهمانان جشنواره باشیم و ظرفیتهای بیبدیل این شهر را در قالب تورهای گردشگری، آنطور که شایسته است معرفی کنیم، گفت: «امیدواریم میهمان خوبی برای شهروندان قزوینی باشیم که با نمایش فیلمها و آثار حاضر در جشنواره، اجرای نمایشهای برگزیده و ایجاد حال و هوایی متفاوت، خاطرهای خوب در ذهن این شهروندان به جای بگذاریم. نباید از نقش و حمایتهای جناب آقای دکتر علی دارابی، قائممقام محترم وزیر و معاون میراث فرهنگی؛ آقای دکتر اعلایی، استاندار محترم قزوین؛ و شخص آقای مهندس ضرغامی وزیر محترم و دغدغهمند میراث فرهنگی به سادگی گذشت. بدون راهبری، حمایت و همراهی ایشان، برگزاری جشنواره به این شکل و روش ممکن نمیشد».
تابش در آخر یادآور شد: در پایان امیدوارم راهبرد معاونت میراث فرهنگی کشور و تلاش همکاران دلسوز و تلاش گرم در دبیرخانه دائمی جشنواره و نیز دفتر جشنواره در قزوین، که ماهها صرف برگزاری شایسته، صرفهجویانه و بهرهورانهی این جشنواره شده است به نتیجهی مطلوب منتهی شود و این گام کوچک در حد و اندازهی خود برای مردمیسازی میراث فرهنگی و ارتقای سواد میراث فرهنگی موثر باشد و آینهای که پیش روی شما قرار دادهایم تصویری در خور و منطبق با واقعیت پیش رویتان ترسیم کند».
سپس علیرضا خزائلی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین روی سن حاضر شد. او در سخنانی با شادباش آغاز دومین جشنواره ملی چندرسانهای میراث فرهنگی، تاکید کرد: «آنچه که ما را دور هم جمع کرد ادب حضور در محضر بزرگان و پیشکسوتان عرصه میراث فرهنگی است. سعی کردهایم میزبانی شایسته برای اهالی هنر و ادب این مرز و بوم باشیم».
در ادامه حجتالاسلام والمسلمین عبدالکریم عابدینی نماینده ولیفقیه، با بیان اینکه هر کدام از میراث سرمایه خاموش برای ایران است، عنوان کرد: «هر کس باید با یک هنر به میدان آمده و میراث عظیم و شگفتانگیز را برای ما حراست کند. دشت قزوین میراث کهن ما است که با آن برخورد درستی نداریم. باید از تمام منابع طبیعی و همچنین حیوانات حراست کنیم و آنها را به نسل آینده بسپاریم».
در بخش بعدی مراسم مجری برنامه از مظلومیت مردم فلسطین و غزه گفت و حمایت از مردم مظلوم این منطقه را وظیفه مردم و رسانهها دانست. سپس کلیپی از مقاومت مردم غزه به نمایش درآمد.
در ادامه ویدیویی درباره سیرتاریخی شهر قزوین و چگونگی شکلگیری و گسترش آن از دوران صفویه تاکنون پخش شد.
استاندار قزوین سخنران بعدی مراسم با بیان اینکه اگر ایران اسلامی بزرگ هیچ چیز به جز میراث فرهنگی نداشته باشد، این داشتهها برای درخشش در جهان کافی هستند. افزود: «برگزاری جشنواره چندرسانهای میراث فرهنگی اتفاق خوشفکرانهای است. در شرایطی که نیاز به تولید محتوا وجود دارد، بنای این جشنواره مهم گذاشته شده است. دومین جشنواره ملی در اولین استان پرظرفیت میراث فرهنگی کشور یعنی قزوین برگزار میشود که بیشترین بنای ثبت شده را دارد و بابت این اتفاق از دکتر ضرغامی وزیر محترم و دکتردارابی قائممقام ایشان تشکر میکنم».
محمد مهدی اعلایی اضافه کرد: «امیدوارم این جشنواره ظرفیت شناسایی بیشتر داشتههای قزوین را در سطح ملی فراهم کند. به دنبال ایجاد ظرفیتهای سختافزاری و نرمافزاری در معرفی میراث فرهنگی هستیم. حضور چهرههای شاخص مانند دکتر صالحی و پروفسور ساروخانی در این مراسم را گرامی میداریم که حضورشان نمادی از داشتههای ارزشمند فرهنگی در استان قزوین است. شهید رجاییها، باباییها، لشکریها و ابوترابیها در این شهر پرورده شدهاند و این اتفاق افتخار بزرگی برای این استان به شمار میرود».
با پایان سخنان استاندار قزوین، گروه جوان دونواز که به تازگی نزد حضرت آیتالله خامنهای حضور داشتند، به دونوازی ساز ضربی پرداختند. این گروه همراه با دو نوازی حرکاتی از ورزش باستانی را به صورت نمادین اجرا کردند.
سپس علی طلوعی، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی، دکتر مهدی رجحانی، معاون عمرانی استاندار قزوین و ابوالفضل خستهبند، رئیس هیئت ورزشهای زورخانهای و کشتی پهلوانی استان قزوین برای تقدیر از «مرشد حسین حاج ولیان» به روی صحنه آمدند. کلیپی هم درباره او پخش شد.
در بخش بعدی این مراسم ویدیویی از صفحه باقلوا حوزه هنری قزوین که در فضای مجازی در زمینه تولید محتوا فعال است با محوریت باقرخان سعدالسلطنه که سازنده تنها بنای ثبت جهانی این شهر است پخش شد.
٭٭٭ جشنواره فرصتی برای پی بردن به هویت، ریشه و پیشینه تاریخی است
علی دارابی قائممقام سازمان میراث فرهنگی، برای ایراد سخنرانی روی صحنه حاضر شد. وی با عرض تسلیت ایام فاطمیه و سلام به همه حاضران و اساتید، شورای سیاستگذاری و هنرمندان و اهالی رسانه، بیان کرد: «از جمعیت عظیمی که در سالن و اطراف آن هستند و به دلیل اشتیاق و استقبال گسترده نتوانستند وارد سالن شوند قدردانی میکنم. همچنین سپاس و قدردانی خود را از برگزارکنندگان این جشنواره ابراز میکنم. این جشنواره همت تمام دستاندرکاران را میطلبید. آقای علیرضا تابش دبیر این جشنواره و مسئولان قزوین با مدیریت دکتر اعلایی و دکتر خزائلی تلاش بسیار زیادی برای برگزاری این رویداد داشتند. همه عزیزان زحمت کشیدند تا چنین جشنواره باشکوهی برگزار شود».
او افزود: «باید دید چه ضرورتی در برگزاری جشنواره وجود دارد. جشنواره تولید نشاط و شادی میکند و محلی برای تقدیر از مشاهیراستان است. جمعی از نامداران حوزه فرهنگ و هنر و میراث فرهنگی کشور متعلق به استان قزوین هستند. استاد دکتر ساروخانی که افتخار ایران هستند. استاد علیاکبر صالحی و خاندان بزرگوار ابوترابی، استاد بهاءالدین خرمشاهی و فهرست پرتعداد دیگری زاده این شهر هستند. جوانان به این افراد افتخار میکنند. جشنواره این فرصت را فراهم میکند که یک استان در مدت زیادی در کانون توجه رسانهها قرار بگیرد و هنرمندان و شرکتکنندگان سفیران شایستهای برای قزوین خواهند بود».
دارابی تصریح کرد: «در چهل و پنجمین اجلاس عمومی یونسکو با ۵۴ اثر، که یکی از آنها متعلق به قزوین بود اتفاق بزرگی صورت گرفت. بیست و یک کشور عضو این سازمان، این اثر را تایید کردند و بیش از یک دقیقه حضار به افتخار ایران و ایرانی دست زدند. ما یک ملت متمدن و بزرگ به قدمت بیش از هفت هزار سال تاریخ و بیش از یک میلیون سال سکونت بشری هستیم. تنها سی و پنج اثر ثبت جهانی شده و همچنان کار بزرگی پیشرو داریم. همه دنیا به فرهنگ و هنر ایرانی احترام میگذارند جشنواره فرصتی برای رقابت سازنده میان خالقان اثر و الگوی خوبی از تراز تولیدات است».
قائممقام سازمان میراث فرهنگی در ادامه افزود: «دو هزار اثر به دبیرخانه رسیده است و مورد ارزیابی بیش از پنجاه داور ممتاز عرصههای گوناگون قرار گرفت. از وزیر محترم جناب مهندس ضرغامی که همواره حامی ما در برگزاری جشنواره و مراسمی از این دست بوده تشکر میکنم و مراتب احترام خود را به خانواده شهدا که در سالن حضور دارند تقدیم میکنم. صمیمانه آرزو میکنم جشنواره دوم به اهداف و آرزوهای خود برسد. امروز آغاز به کار کردیم و فردا هم برنامهها و کارگاهها دایر است و روز جمعه اختتامیه را خواهیم داشت. از مردم وطندوست و مهماننواز قزوین نیز کمال تشکر را دارم».
در ادامه از خانواده بزرگوار شهیدان حسین لشگری و رضا حسنپور با حضور اعلایی و دارابی تقدیر شد. سپس از دکتر علیاکبر صالحی که از مفاخر علمی شهر قزوین است، تقدیر شد.
صالحی در ادامه روی سن آمد و گفت: «از بانیان این آیین بسیار ارزشمند تشکر میکنم. همواره باید شکرگزار خداوند باشیم اما چند شکر ویژه وجود دارد. اول آنکه مسلمان هستیم و برای همین، فلسفه زندگی را میدانیم و اسیر پوچگرایی نمیشویم. شکر دوم برای ایرانی بودنمان است که آقای مهندس ضرغامی و دکتر دارابی هم به آن اشاره کردند. کشوری که هفت هزار سال تمدن دارد و مفاخری این کشور را در عالم چنان نمایان کردند که در زمان هخامنشیان جمعیت دنیا هفتاد میلیون بوده است که پنجاه میلیون نفر در امپراتوری ایران زندگی میکردند و حکمرانی مدنی را ایجاد کردند. پس از اسلام، نشر این دین اتفاق میافتد و ابعاد مختلف آن توسط نیاکان ما تفسیر میشود. شکرگزاری سوم برای این است که خداوند به ما توفیق داده است که این دوران را ببینیم. مشکلات بر عهده ما است که مدیران کشور هستیم نه از بستری که انقلاب فراهم کرده. انقلاب ندایی حقطلبانه در جهت آزادگی و پاسداشت آن بود».
او افزود: «چهل و چهار سال است که منظومه مقاومت توسط انقلاب اسلامی به وجود آمد و از زمانی که بر دوش مردم قرار گرفت، روز به روز اسرائیل رو به افول و مقاومت رو به صعود رفت. این پیروزیها ناشی از حمایت ملت بزرگ و کریم ایران است که آگاهیبخش است و چنین صحنهای را میآفریند. امروزه تمام وجدانهای بیدار دنیا آگاه شدهاند که این کنوانسیونهای بینالمللی هیچ کدامشان تا زمانی که در حمایت از قدرتهای بزرگ و تأمین منافع آنان نباشد ارزشی ندارد. دولتهای بزرگ در مقابل جنایات غزه ساکت بودند و به همین دلیل حیثیت سیاسی آنها از بین رفت. این آغازی بر پایان همه ادعاهای دروغین مستکبران است».
یک اتفاق باشکوه و تاریخی
در ادامه مراسم با تقدیر از پروفسور باقر ساروخانی و حجتالاسلام سید محمدحسن ابوترابیفرد ادامه یافت.
ساروخانی پس از دریافت تقدیرنامه بیان کرد: «این جلسه، اتفاق باشکوه و تاریخی برای من است. وقتی از من تقدیر میشود این من نیستم، بلکه بزرگوارانی هستند که فرزندان خود را میشناسند. این تقدیر از جامعه بیدار هشیار و زنده است که قدر فرزندان را میداند. استادان و بزرگان شایستهای وجود دارند. چند ارزش در زندگی من حاکم است. یکی از ارزشها معلمی است و ۶۵ سال است که به این حرفه مشغولم. من معلمی را انتخاب کردم و به آن افتخار میکنم. از این حرفه ارتزاق کردم، اما مهمترین نکته این بود که من باغبان بودم و نهالهای کوچک را تربیت کرده و به جامعه دادم. به سرزمین قزوین افتخار میکنم. قزوین برای من بوی مادر میدهد. من به ایرانی بودن و معلمی خود افتخار میکنم. هیچکدام از شما هم وطنان من تنها نیستید. برای همگی آرزوی توفیق دارم».
پس از آن امیرخانی که نتوانست برای مراسم تقدیر حاضر شود، در پیام ویدئویی درباره اهمیت جایگاه خوشنویسی در شهر قزوین، به عنوان یکی از مهمترین شعبات خوشنویسی صحبت کرد.
٭٭٭ اهدای جوایز و معرفی برخی برگزیدگان
بخش اهدای جوایز و معرفی برخی از برگزیدگان این جشنواره نیز در مراسم افتتاحیه برگزار شد.
در بخش استانی دومین جشنواره ملی اهالی رسانه به همت حوزه هنری؛ دارابی، استاندار، حیدر موسوی و آقایان نجفی، صالحی، طلوعی و مهندس مجابی چهره ماندگار میراث فرهنگی کشور و حقگو از بانک شهر روی صحنه حاضر شدند و جوایز بخشهای مختلف را اهدا کردند.
در بخش موسیقی، جایزه ویژه قزوین به محسن نورانی برای موسیقی لالایی سمفونی قزوین اهدا شد.
در بخش پژوهش، جایزه به علی دلزنده برای اثر شناخت فضایی و معنایی خانههای سنتی قزوین تعلق گرفت.
در بخش ولاگ جایزه را حسین عصار دریافت کرد.
در بخش عکس نیز تندیس جشنواره و جایزه نقدی به فرزین احمدی اهدا شد.
در بخش نمایشنامه جایزه ویژه قزوین به حسین علیجانی تعلق گرفت.
همچنین در بخش هنرهای رایانهای در بخش ملی داوران حسین شیخالاسلامی، مژده لواسانی، بهرام عظیمی، هادی میرزایی روی صحنه حاضر شدند. در رشته هوش مصنوعی این بخش هم با رأی داوران هیچ اثری حائز رتبه نشد.
در ادامه دیپلم افتخار و جایزه نقدی به فرجاد سپهر جهانآرا اهدا شد و دیگر برگزیدگان به شرح زیر رو صحنه آمدند و جوایز خود را دریافت کردند:
-دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مسعود علیزاده برای مجموعه آثارش
-دیپلم افتخار و جایزه نقدی به حبیب داستانی برای اثر «سفر جنجالی»
-دیپلم افتخار و جایزه نقدی به حسین کاظمی برای طراحی لوگو نابینایان
-دیپلم افتخار و جایزه نقدی به علی موذن برای هویت دیداری مجموعه «ارثیه»
-دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مهرشاد کاظمی برای سایت جامع «گردشگران تهران»
-دیپلم افتخار و جایزه نقدی به موزه آستان قدس رضوی برای آثار ارسال شده به جشنواره
-تندیس جشنواره دیپلم افتخار و جایزه نقدی به محمد یاری برای مجموعه آثار شرکت دانش بنیان «میراث آرکا»
جوایز بخش کتاب هم به شرح زیر اهداء شدند:
-تقدیر از آقای علی گلشن به سبب معرفی و ترویج گونههای حیات وحش از دریچه میراث فرهنگی به کودکان و نوجوانان
-تقدیر از حبیباله محمودیان برای تلاش مستمر در معرفی میراث فرهنگی ایران
تندیس هم به شادی گنجی برای سرگذشت ایران در صد محوطه باستانی تعلق گرفت.
در بخش رساله نیز سه تقدیرنامه اهدا شد.
-تقدیر از مهدی صفایینژاد برای رساله رهیافتی از سینمای مستند بر اساس طبقهبندی آماری
-تقدیر از بهاره داوودیفر
-تندیس و لوح تقدیر به حسین واحدی برای رساله «سفید کوه مکران»
در نهایت آیین افتتاحیه دومین جشنواره ملی چندرسانهای میراث فرهنگی، با اجرای موسیقی زنده توسط گروه طرز و به سرپرستی وحید تاج به پایان رسید.