گرامیداشت بهروز غریبپور در جشنواره میراثفرهنگی/ تلفیق هنرهای آیینی و اپرای عروسکی
در حاشیه سومین دوره جشنواره بینالمللی میراث فرهنگی، اپرای عروسکی سعدی به کارگردانی بهروز غریبپور اکران و در نشستی، از شخصیت و آثار او توسط هنرمندان و صاحبنظران تجلیل شد.
به گزارش ستاد خبری جشنواره، همزمان با سومین دوره جشنواره بینالمللی چندرسانهای میراث فرهنگی، اپرای عروسکی سعدی ساخته بهروز غریبپور در مجموعه شهر آفتاب شیراز به نمایش درآمد.
پس از اکران این اثر، نشستی با حضور بهزاد فراهانی، رویا میرعلمی، فریدون محرابی و داوود فتحعلیبیگی برگزار شد که به بررسی و تجلیل از آثار و شخصیت بهروز غریبپور اختصاص داشت.
در ابتدای این نشست، بهزاد فراهانی، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، درباره غریبپور و اپرای عروسکی سعدی گفت: سالها پیش همکاری خوبی با آقای غریبپور در اپرای بینوایان ویکتور هوگو داشتم و از این بابت بسیار خوشحالم. او را علاوه بر یک کارگردان موفق، مدیری یکهتاز و با اتوریته میدانم. اگر وظیفهای را در کار تعیین کند و اشتباهی رخ دهد، به هیچکس رحم نمیکند. او فردی است که وقتی عصبانی میشود، رگ کردیاش گل میکند و تبدیل به شخص دیگری میشود.
وی در ادامه با تأکید بر ویژگیهای شخصیتی غریبپور افزود: بدون تمجیدهای بیجا باید بگویم، شخصیتهایی مانند ایشان در هر کشوری نایاباند. او به معنای واقعی در پی تغییرات مثبت و اساسی است.
فراهانی همچنین اشاره کرد: در پروژهها و همکاریهایی که با ایشان داشتیم، توانستم با هنرمندان و متخصصان برجستهای آشنا شوم که کارهایشان در سطح جهانی ارزشمند است. زمانی که فیلمی از کار ایشان در اکران بود و من در ایران نبودم، وقتی بخشهایی از آن را دیدم، متوجه شدم که غریبپور در هر کارش با دقت و توجه به جزئیات به عروسکها و شخصیتها جان میبخشد و این هنری است که تنها از هنرمندانی با دیدگاه جهانی میآید.
وی در پایان سخنانش گفت: آقای غریبپور نه تنها در عرصه هنر ایران تغییرات اساسی ایجاد کرده، بلکه توانسته هنر عروسکی ایران را به سطح جهانی معرفی کند. این ویژگی در دنیای هنر و فرهنگ بسیار ارزشمند است.
در ادامه، محمدحسین ناصربخت در خصوص بهروز غریبپور و تجربیاتش در اپرای عروسکی و ایرانیزه کردن آن بیان کرد: آنچه که آقای فراهانی درباره ایشان مطرح کردند، ما در جشنواره بینالمللی نمایش عروسکی به خوبی مشاهده کردیم. شاید از دور کار ایشان بسیار سختگیرانه به نظر بیاید، ولی در همکاری مشخص میشود که اینگونه نیست. ایشان از دیگران تنها کار نمیکشد، بلکه با برنامهریزی دقیق و مدیریت حرفهای همگان را هدایت میکند.
وی افزود: در زمینه مدیریتی، آقای غریبپور و آقای پاکدست گروهی را به خارج از کشور فرستادند تا با عروسکها تمرین کنند. پیش از اجرای اپرای عروسکی آران، نمایشهای عروسکی در ایران بسیار محدود بودند و از تکنیکهای سادهتری استفاده میشد، ولی با این تلاشها اکنون عروسکگردانهایی داریم که توانایی اجرای عروسکهایی با مفاصل پیچیدهتر را دارند.
این کارشناس تأکید کرد: این تحول یکی از بزرگترین دستاوردهای اپرای عروسکی ایران است؛ فرصتها ایجاد شد تا تمرینات طولانی و طراحی خلاقانه برای عروسکها ممکن شود. پس از انقلاب، اجرای اپرا عملاً متوقف شده بود، ولی این جریان موجب شد که اپرا و موسیقی نمایشی با بهرهگیری از عروسکها بار دیگر مطرح شود.
محمدحسین ناصربخت درباره اپرای عروسکی سعدی بهروز غریبپور گفت: متن این پروژه با اقتباس از ادبیات کلاسیک و تعزیههای عاشورایی انجام شد و از بزرگان موسیقی همچون آقای شجریان و معتمدی نیز بهره گرفته شد. این همکاریها به خلق آثاری انجامید که نه تنها روی صحنه ماندگار شدند، بلکه بیانگر پیوندی عمیق با ادبیات و روایتگری شرقی و ایرانیاند.
در ادامه برنامه، رویا میرعلمی، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، درباره بهروز غریبپور و آثارش گفت: هرچند فرصتی نداشتم که همچون استاد فراهانی در کنار ایشان بازی کنم، اما همیشه کارهای استاد برایم جذاب و الهامبخش بودهاند.
وی افزود: آقای غریبپور همواره به عنوان هنرمندی اجتماعی و پیشرو شناخته میشوند؛ او تلاش میکند مردم را با مسائل اجتماعی درگیر کرده و سطح آگاهی عمومی را ارتقا دهد.
میرعلمی با اشاره به آثار بزرگ غریبپور چون اپرای سعدی، مولانا و عاشورا بیان کرد: تماشای این اپراها تجربهای بینظیر بود. در کنار دیدن فضایی نو در تئاتر کشور، پیامهای عمیق و اجتماعی آثار ایشان مرا به تفکر واداشت، بهویژه اپرای سعدی که به روایت حمله مغولها و وقایع تاریخ ایران پرداخته بود.
وی در پایان تأکید کرد: آقای غریبپور با استفاده از عروسکها و موسیقیهای مسحورکنندهای چون همایون شجریان و بهزاد عبدی، جهانی هنری و اسرارآمیز را برای مخاطب خلق میکردند که پس از تماشای این آثار، تمایل داشتم تا آن جهان را در زندگی واقعی خود جستجو کنم. برای من، ایشان نه تنها یک هنرمند برجسته، بلکه یک انسان وطندوست و کنشگر اجتماعی به حساب میآیند.
در بخش دیگری از نشست، داوود فتحعلی بیگی، نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر، از اهمیت نقش غریبپور در حفظ و احیای خیمهشببازی و هنرهای آیینی سخن گفت و افزود: توجه ایشان به هنرهای سنتی زمینهای ایجاد کرد تا این هنرهای اصیل حفظ و احیا شوند.
فریدون محرابی نیز در بخش پایانی نشست با اشاره به آثار ماندگار غریبپور، تأکید کرد که هنرمندانی چون ایشان با عبور از مرزهای جغرافیایی، نام ایران را در سطح جهانی مطرح کردهاند.