توسط : موسیقیدان سنتی ایرانی و داور سومین دوره از جشنواره میراث فرهنگی، ضمن اشاره به وظایف رسانه ملی در معرفی فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی، آشنای نسل جوان با هنر و فرهنگ این سرزمین را مهم خواند و آثار ارسال شده را بسیار خوب دانست.
خبرگزاری میزان – سید حسام‌الدین سراج خواننده و موسیقیدان سنتی ایرانی در گفت‌وگو با میزان درباره آثاری ارسال شده به بخش موسیقی جشنواره میراث فرهنگی گفت: آثار بسیار خوبی ارسال شده؛ بعضی از ملودی‌های قدیمی را مثل ملودی‌های خراسان یا کردستان یا ملودی‌های سیستان و بلوچستان را تنظیم و خوانده بودند. در عین حال تنظیم کننده‌ها و خواننده‌های آثار ارزنده‌ای را ارائه کرده بودند.
وی تاکید کرد: چنانچه امکان انتخاب ۲۰ آثار وجود داشت بسیار بهتر بود و پتانسیل‌های بیشتری امکان معرفی شدند داشتند. تعداد آثاری که نمرات خوب را کسب کردند قابل توجه بود. اما با سقف محدودیت در معرفی نفر برتر روبه رو بودیم.
سراج افزود: معرفی تنها یک خواننده و تنظیم کننده کار انتخاب را خیلی سخت کرده بود، بنابراین باید روی جزئیات تمرکز شد و و من در کنار رحیمیان سعی کردیم تا عدالت رعایت شود. همه کسانی که در این جشنواره شرکت کردند، قابل تقدیر و دوست‌داشتنی هستند، اما توجه به جزئیات سبب شد تا تعداد معین به مرحله نهای راه پیدا کنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کاری بوده که شما را شگفت زده کند و جود داشت یا نه؟ بیان کرد: آثار خوب زیاد بودند و یکی از این اثر‌ها متعلق به سهراب محمدی خوانده بود، که خیلی جالب به نظر می‌رسید و بر اساس ملودی خراسانی پایه گذاری شده بود و هنگامی که نام او اعلام شده متوجه شدم که او فوت شده است، البته ظاهرا فرزند ایشان هم خواننده بود و به لحاظ هنری پای جای پدر گراشته بود. آثار دیگری نیز وجود داشتند که الان حضور ذهن ندارم.
این هنرمند جایگاه شعر و موسیقی را در بین میراث فرهنگی مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: میراث فرهنگی به غیر از فضا‌های کالبدی که در کشور و با تعداد زیاد داریم نمی‌توان در نظر گرفت مکان‌هایی مثل مسجد جامع اصفهان، میدان نقش جهان، مسجد جامع یزد، پرسپولیس و امثال آن بسیار زیاد است. بخشی از میراث فرهنگی به صورت مکتوب یا به صورت هنری تجلی کرده است مثل نگارگری، خوشنویسی، شعر و ادبیات.
وی ادامه داد: بزرگان و شخصیت‌های هنری در موسیقی جزء میراث فرهنگی این کشورمحسوب می‌شوند. وقتی در دوره اخیر شعرای بزرگ معاصر مثل استاد ابتهاج، شهریار، شفیعی کدکنی که خوشبختانه در قید حیات هستند را نام می‌بریم باز هم به میراث فرهنگی اشاره کرده ایم. این افراد در حقیقت به نوعی خردورزی و مهرورزی را نشان داده اند. اخلاق و شیوه زندگی به رابه مخاطبان خود آموزش می‌دهند. همانطور که بزرگانی مثل فردوسی و نظامی و عطار و مولانا این کار را می‌کردند.
سراج ابعاد موسیقی سنتی را مطرح و اظهار کرد: موسیقی بیان مستقیم اشعار نغز مفاخرکشور هستند یعنی موسیقی باکلام ما تصانیفی که خیلی بر سر زبان‌های بوده و شعر‌هایی آموزنده دارند را مطرح می‌کنند. بعضی از اشعار عاشقانه است بعضی از اشعار حکیمانه و عارفانه محسوب می‌شوند، یعنی معرفت انسان را نسبت به هستی و عشق در دل انسان تشدید می‌کنند. اینها هم یکی از بزرگ‌ترین میراث‌های فرهنگی ما هستند که باید در حفظ و اشاعه آنها بکوشیم.
وی اهمیت جشنواره‌ها در بازنمایی میراث فرهنگی برای نسل جدید را مورد بررسی قرار داد و افزود: خیلی خوب است که جشنواره‌ها متعدد برگزار می‌شود و این من واقعا تشکر میکنم از عزیزانی که به ذهنشان خطور کرده و این طرح را پیاده می‌کنند. برگزاری کنسرت‌هایی که موسیقی ایرانی و موسیقی مقامی در آنها وجود دارد، حرکت ارزنده است. موسیقی که متناسب با هویت ایران بوده می‌تواند زمینه آشنایی جوان‌ها با این فرهنگ را فراهم می‌کند.
این هنرمند تصریح کرد: جشنوار‌هایی که به معرفی موسیقی سنتی در قالب میراث فرهنگی می‌پردازد زمینه آشتی جوان‌ها با حافظ و سعدی و با ادبیات فارسی ایران را فراهم می‌کند و آرام آرام این امردر دل جوان‌ها رسوخ پیدا می‌کند.
سراج به شناخت نسل‌ها از موسیقی اشاره و تاکید کرد: نسل ما و نسل قبل از نسل امروز کسانی هستند که سعدی و حافظ را با صدای افرادی همانند شجریان و برخی از بزرگانی که در موسیقی سنتی فعال بودند می‌شناسند. نسل جدید این مهم را قبول نمی‌کند یعنی می‌گوید اصلا من برای چه باید حافظ بخوانم! برای چه باید موسیقی سنتی ایرانی گوش بدهم! در اینجا این سوال مطرح است که هنرمند چه کاری باید بکند که ارتباط بین میراث قدیم ما و نسل‌های جدید و بعد از ما حفظ شود؟
وی اظهارکرد: وقتی یک جوان می‌گوید که من چرا باید حافظ بخوانم علتش این است که شعر حافظ زیر دندانش نیامده یعنی یک بار نشده که با یک بیت از حافظ منقلب شود. بزرگان ما کسانی که چه در زمینه موسیقی و چه در زمینه ادبیات فارسی کسانی هستند که با حافظ و سعدی زندگی کردند به خوبی از اهمیت شعر و موسیقی سنتی آکاه دارند.
وی اشاره‌ای به ابیاتی از شعر سعدی کرد و گفت: مرا به هیچ بدادی و من هنوز بر آنم/ که ذره‌ای ز وجودت به عالم نفروشم. ببینید این بیت چقدر تاثیرگذار است یا بیتی دیگر که می‌گوید: یار مفروش به دنیا که بسی سود نکرد/ هر که یوسف به زر ناسره بفروخته بود. اینها تک بیت‌هایی هستند که تاثیر بسیار زیادی بر فرهنگ ما گذاشتند.
وی تاثیر شعر بر ادبیات فارسی را مهم خواند و تصریح کرد: فرهنگ ایرانی اسلامی مفاهیم بلند از محبت و عشق و کمک به همنوع است و من فکر میکنم که اگر مزه این نوع معنا و فرهنگ زیر دندان جوانان بیاید قاعدتاً عاشق این فرهنگ می‌شوند.
سراج به دسته بندی هنرمندان پرداخت و بیان کرد: انتقال بخشی از مفاهیم بلند فرهنگ ایرانی بر عهده هنرمندان و اساتید در حوزه ادبیات، هنر، نگارگری، خوشنویسی، موسیقی و مانند این است و بخش عمده اش بر عهده رسانه‌ها است و به ویژه رسانه‌ای مثل صدا و سیما. رسانه ملی باید منادی فرهنگ سرزمین ایران اسلامی باشد. اگر صدا و سیمای ما صرفاً به تفنن و تفریح و سرگرمی فکر کند جوان ما آن وقت دیگر طعم شعر حافظ و سعدی و مولانا و طعم فرهنگی ایرانی را نخواهد چشید.
