مهتاب ناصری، بازیگر و شاهنامهخوان، در کارگاهی برای مربیان کانون پرورش فکری شیراز، از نقش صلح و دوستی در داستانهای شاهنامه برای آموزش به کودکان گفت.
به گزارش ستاد خبری جشنواره، مهتاب ناصری، بازیگر، شاهنامهخوان و از اعضای هیات داوران بخش میراثبانان سومین دوره جشنواره بینالمللی چندرسانهای میراث فرهنگی، امروز ۱۶آبان ماه کارگاه انتقال تجربهای با عنوان «پیوند شاهنامه با آموزش صلح و زندگی روزمره کودکان» برای مربیان کانون در شیراز برگزار کرد.
این کارگاه با محوریت موضوع «صلح در شاهنامه» و آموزش این مفهوم به کودکان و نوجوانان در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شیراز برگزار شد.
ناصری در ابتدای این نشست، با خواندن چند بیت از شاهنامه اظهار کرد: من روایتگری شاهنامه را سالها پیش و از روی نسخه کلاله خاور آغاز کردم. در این اثر، احساساتی چون غرور، مهر، کین، خشونت و نفرت با شخصیتهای تاثیرگذاری چون رستم، سهراب، سیاوش، اسفندیار، جمشید، ضحاک، کیخسرو و دیگران همراه است که هرکدام پیامهای مهمی در خود نهفته دارند.
وی ادامه داد: سرفصل امروز ما با عنوان «پهلوان آشتیجو» آغاز میشود. ما برای آموزش صلح باید ابتدا کودکان را با داستانهای شخصیتهایی مانند کیومرث، هوشنگ، تهمورث و… آشنا و به مرور مسیر خوانش شاهنامه را طی کنیم. برای مثال در داستان کیومرث، مفاهیمی چون پوشش، تغذیه، دوستی با طبیعت، آشنایی با فصلها و کوچ به کودکان آموزش داده میشود.
ناصری افزود: پس از آن، داستان هوشنگ را میآوریم که در آن مفهوم نام او که به معنای «خانه نیک» است، بیانگر جایگاهش در شاهنامه است. صلح و آشتی در شاهنامه از اصول بنیادین است که باید آن را مانند ذکر هر روز تکرار کنیم.
وی همچنین با اشاره به اهمیت اجرای صحیح بخشهایی از شاهنامه برای کودکان که به جنگ و کین اشاره دارد، توضیح داد: بهعنوان مثال، داستان رستم و سهراب برای کودکان زیر ۱۱ سال مناسب نیست، چرا که ممکن است به نوعی تصویر پدر را در ذهن کودک مخدوش کند. در گذشته این داستان برای تزکیه نفس در ایام محرم خوانده میشد و ما باید از واژههایی مانند نور شدن بهجای کشته شدن استفاده کنیم تا مفهوم مثبتتری را انتقال دهیم.
این شاهنامهخوان در ادامه تأکید کرد: باید به کودکان یاد داد تا ارتباطی دوستانه با طبیعت و حیوانات داشته باشند. برای رسیدن به دیدگاهی درست و موفق، نگرش انسانی خانوادهها نیز اهمیت بسیاری دارد. بهترین روش، گزینش قسمتهای مناسب از شاهنامه برای کودکان و بیان حکمتهایی چون پزشکی، نجوم، موسیقی و عشق است.
ناصری در خصوص جایگاه خرد در شاهنامه نیز گفت: شاهنامه از خشونت به دور است و در حقیقت فردوسی میپرسد چگونه آغاز کردهاید که به چنین شرایطی رسیدهایم. داستانها به ما نشان میدهند که انسان بدون خرد به سقوط نزدیک میشود. باید تاج پادشاهی را بهعنوان نمادی از خرد به کودکان بدهیم و بگوییم خردمند کسی است که بتواند احساسات و اندیشههای خود را هماهنگ سازد.
وی درباره واژههای «شاه» و «پهلوان» توضیح داد: مفهوم شاه در شاهنامه، به معنای کسی است که بر نفس خود چیره شده است. این یعنی به کودکان یاد بدهیم که حتی برای چیدن میوه از درخت و طبیعت اجازه بگیرند. پهلوان نیز به معنی فرد پرتوانی است که به دیگران کمک و راهنمایی میکند، همچنان که در نمادهای تختجمشید نیز دست در دست بودن پهلوانان را مشاهده میکنیم.
این شاهنامهخوان درباره جایگاه ایرانیان در شاهنامه گفت: ایرانیها هرگز مهاجم نبودهاند و همیشه مامایی کردهاند. همانند نقشی که رستم برای سیاوش ایفا میکند. ما باید کودکان را از تاریکی و ناآگاهی بیرون بکشیم، همانطور که شاهنامه ما را از بیخردی نجات میدهد. اگر به داستانهای شاهنامه نگاه کنید، میبینید که بیژن، نوهاش را از چاه بیرون نمیآورد تا به او یاد بدهد که بخشش، او را از اسارت خودش رها میکند. پس مهم است که با گویش و روایت خودمان، داستانهای شاهنامه را برای بچهها بیان کنیم و از واژههایی مانند سپاس و درود استفاده کنیم تا دایره واژگان آنها را گسترش دهیم.
وی با اشاره به ارزش شاهنامه در زندگی روزمره بیان کرد: شاهنامه عارفانهترین کتابی است که میتوانید در طول عمرتان بخوانید. شاهنامه آبشخور عارفان است. میتوانید با داستانهایی مانند عبور سیاوش از آتش، به کودکان راستگویی و دلیری را بیاموزید. هرگاه شاهنامه را باز کنید، درسی برای شما دارد.
در پایان، ناصری بههمراهی چند نفر از مربیان کانون، قطعهای از داستان سیاوش را نقالی و برای حاضران اجرا کردند.